เคยสงสัยไหมว่า ข้อมูลส่วนตัวของคุณ “เสี่ยง” แค่ไหนในโลกออนไลน์? ทุกวันนี้ภัยคุกคามทางไซเบอร์ โดยเฉพาะ ฟิชชิ่ง (Phishing) กำลังพัฒนาวิธีการที่แนบเนียนมากขึ้นเรื่อยๆ
แม้แต่คนที่ระมัดระวัง ก็อาจเผลอตกเป็นเหยื่อได้ง่ายกว่าที่คิด เพียงคลิกเดียวจากอีเมลหรือข้อความที่ดูไม่น่าสงสัย อาจทำให้ข้อมูลสำคัญหลุดไปถึงมือมิจฉาชีพและในบางกรณี อาจนำไปสู่การสูญเสียเงินหรือการเข้าถึงบัญชีส่วนตัวโดยไม่รู้ตัว
ในบทความนี้ เราจะพาคุณไปรู้จัก วิธีสังเกตฟิชชิ่งที่พบบ่อย พร้อม เคล็ดลับง่ายๆ ในการป้องกันตัวเพื่อให้คุณสามารถรักษาความปลอดภัยของข้อมูลและลดโอกาสตกเป็นเป้าหมายของมิจฉาชีพออนไลน์
ทำความเข้าใจกับการโจมตีแบบฟิชชิ่ง!
ฟิชชิ่งคืออะไร?
ลองนึกภาพว่าคุณได้รับข้อความจาก "ธนาคาร" แจ้งว่าบัญชีของคุณมีปัญหา และขอให้คุณกดลิงก์เพื่อยืนยันข้อมูลส่วนตัว นี่คือ ฟิชชิ่ง (Phishing) กลโกงที่มิจฉาชีพใช้หลอกให้คุณเปิดเผยข้อมูลสำคัญ เช่น รหัสผ่านหรือหมายเลขบัตรเครดิต จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นอยู่บ่อยครั้งเหล่ามิจฉาชีพมักแอบอ้างเป็นหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เช่น ธนาคาร หรือบริษัทดังๆ โดยใช้ อีเมล ข้อความ หรือแม้แต่โทรศัพท์ เพื่อหลอกให้คุณหลงเชื่อ พวกเขามักสร้าง ความเร่งด่วนหรือความกลัว เพื่อให้คุณตัดสินใจโดยไม่ทันคิดให้รอบคอบ
เป้าหมายของฟิชชิ่งคือการขโมยข้อมูลส่วนตัว เช่น รหัสผ่าน หรือข้อมูลเข้าสู่ในการระบบ เมื่อพวกเขาได้ข้อมูลเหล่านี้แล้ว อาจใช้เพื่อเข้าถึงบัญชีการเงิน ขโมยข้อมูล หรือเจาะเข้าสู่ระบบอื่นๆ ในบางกรณีอาจเรียกค่าไถ่เพื่อปลดล็อกการเข้าถึงระบบของคุณ
เรากำลังตกเป็นเหยื่อใช่ไหม?
ฟิชชิ่งสามารถเกิดขึ้นกับใครก็ได้ มิจฉาชีพมักส่งอีเมลไปยังคนจำนวนมาก หวังว่าอย่างน้อยบางคนจะหลงเชื่อและตกเป็นเหยื่อ นั่นจึงทำให้ การฝึกอบรมเกี่ยวกับความปลอดภัยทางไซเบอร์เป็นสิ่งสำคัญ เพราะช่วยให้คุณรู้จักวิธีสังเกตและหลีกเลี่ยงข้อความที่น่าสงสัย
อะไรทำให้ฟิชชิ่งหลอกคนได้สำเร็จ?
ฟิชชิ่งได้ผลเพราะมัน “เล่นกับจิตใจมนุษย์” มิจฉาชีพรู้ดีว่าเรามักจะเชื่อใจง่าย ตอบสนองไวต่อความอยากรู้ หรือรู้สึกกังวลเมื่อต้องเผชิญกับสถานการณ์เร่งด่วน เช่น อีเมลที่บอกว่า “บัญชีของคุณมีปัญหา” หรือ “คุณได้รับสิทธิพิเศษจำกัดเวลา” — ข้อความเหล่านี้มักกระตุ้นให้เหยื่อตัดสินใจโดยไม่ทันคิด
ปัจจุบันมีเครื่องมือแบบสำเร็จรูปให้ซื้อบนดาร์กเว็บ แฮกเกอร์สามารถส่งอีเมลปลอมไปยังเหยื่อจำนวนมากได้ภายในเวลาไม่กี่นาที เพียงแค่เหยื่อคลิกผิดครั้งเดียวข้อมูลสำคัญก็อาจตกไปอยู่ในมือของแฮกเกอร์ได้ทันที นั่นจึงเป็นเหตุผลที่คุณควรระมัดระวังก่อนคลิก (คลิกลิงก์เพื่อดูสถิติและข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับฟิชชิ่งเพิ่มเติม)
ประเภทของฟิชชิ่ง
Email: นี่คือกลโกงที่พบบ่อยที่สุด มิจฉาชีพจะส่งอีเมลจำนวนมาก โดยปลอมให้ดูเหมือนมาจากองค์กรที่น่าเชื่อถือได้ พวกเขาพยายาม ล่อเหยื่อให้คลิกลิงก์อันตรายหรือกรอกข้อมูลสำคัญ เช่น รหัสผ่านหรือข้อมูลทางการเงิน อยากรู้วิธีป้องกันฟิชชิ่งและหลีกเลี่ยงอีเมลปลอม? คลิกที่นี่เพื่อดูข้อมูลเพิ่มเติม
Spear: สเปียร์ฟิชชิ่งคือ การหลอกลวงที่เจาะจงเป้าหมายโดยเฉพาะ มิจฉาชีพจะสร้างเรื่องราวหรือสถานการณ์ที่ดูน่าเชื่อถือเพื่อหลอกให้เหยื่อเปิดเผยข้อมูลสำคัญ พวกเขาอาจติดต่อผ่าน อีเมล ข้อความ แอปแชท หรือโทรศัพท์ ทำให้หลงเชื่อและตกเป็นเหยื่อได้ง่ายขึ้น
Clone: ในรูปแบบนี้ มิจฉาชีพจะคัดลอกอีเมลที่คุณเคยได้รับ แล้วเปลี่ยนลิงก์หรือไฟล์แนบเป็น ของปลอมที่เป็นอันตราย พวกเขาจะเลียนแบบ โลโก้ รูปแบบ และสไตล์การเขียน ให้เหมือนอีเมลต้นฉบับมากที่สุด ทำให้คุณหลงเชื่อและตกเป็นเหยื่อได้อีกครั้ง โดยเป้าหมายของมิจฉาชีพคือหลอกให้คุณคลิกลิงก์อันตราย ติดตั้งมัลแวร์ หรือให้ข้อมูลสำคัญ เช่น รหัสผ่านและหมายเลขบัตรเครดิต
Pharming: ฟาร์มมิ่งเป็นวิธีหลอกลวงที่ เปลี่ยนเส้นทางจากเว็บไซต์จริงไปยังเว็บไซต์ปลอม ซึ่งถูกออกแบบมาเพื่อขโมยข้อมูลของคุณ เปรียบเสมือนเป็นการติดป้ายบอกทางปลอม เพื่อพาคุณไปยังหน้าเว็บที่มิจฉาชีพต้องการ บางครั้งฟาร์มมิ่งถูกเรียกว่า "Phishing without a lure" (ฟิชชิ่งที่ไม่ต้องใช้เหยื่อล่อ) เพราะเหยื่อไม่จำเป็นต้องคลิกลิงก์ปลอม แต่มิจฉาชีพสามารถเปลี่ยนเส้นทางให้คุณไปยังเว็บไซต์อันตรายได้โดยอัตโนมัติ
Whaling: เวลลิงเป็น สเปียร์ฟิชชิ่งที่มุ่งเป้าไปที่ผู้บริหารระดับสูงในองค์กร มิจฉาชีพจะแสร้งเป็น บุคคลหรือหน่วยงานที่น่าเชื่อถือ เพื่อหลอกให้เหยื่อเปิดเผย ข้อมูลลับ หรือ โอนเงินไปยังบัญชีปลอม โดยอาศัยความน่าเชื่อถือของตัวบุคคลหรือองค์กรในการหลอกลวง
Angler: แองเลอร์ฟิชชิ่งเป็น กลลวงที่เกิดขึ้นบนโซเชียลมีเดีย โดยมิจฉาชีพจะแสร้งเป็น ฝ่ายบริการลูกค้าของธนาคารหรือบริษัทต่างๆ เพื่อหลอกล่อให้เหยื่อให้ข้อมูลส่วนตัว ชื่อนี้มาจาก ปลาแองเกลอร์ (Anglerfish) ที่ใช้เหยื่อล่อเหยื่อของมัน เช่นเดียวกับมิจฉาชีพที่ สร้างบัญชีปลอม เพื่อหลอกผู้ใช้ที่ต้องการความช่วยเหลือบนแพลตฟอร์ม เช่น Twitter, Facebook หรือ Instagram พวกเขาอาจส่ง ลิงก์อันตราย หรือขอข้อมูลสำคัญโดยตรงจากเหยื่อ
อันตรายจากฟิชชิ่ง
ฟิชชิ่ง ไม่ใช่แค่กลโกงทั่วไป แต่มันอาจสร้างความเสียหายร้ายแรงได้ หากคุณตกเป็นเหยื่อ ข้อมูลส่วนตัว รายละเอียดทางการเงิน หรือแม้แต่บัญชีของคุณอาจถูกขโมยและนำไปใช้ในทางที่ผิดการทำความเข้าใจความเสี่ยงของฟิชชิ่งและรู้ว่ามันสามารถเกิดอะไรขึ้นได้บ้าง จะช่วยให้คุณตื่นตัวและป้องกันตัวเอง จากการโจมตีที่อาจส่งผลกระทบอย่างหนัก
| ความเสี่ยงจากฟิชชิ่งต่อบุคคล | ความเสี่ยงจากฟิชชิ่งต่อองค์กร |
| เงินในบัญชีธนาคารถูกขโมย | สูญเสียงบประมาณของบริษัท |
| ถูกแอบใช้บัตรเครดิตโดยไม่ได้รับอนุญาต | ข้อมูลส่วนตัวรั่วไหล |
| ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลส่วนตัว ทั้งภาพ วิดีโอ และไฟล์ของคุณเอง | ไม่สามารถเข้าถึงไฟล์สำคัญ |
| การถูกแฮ็กบัญชีเพื่อโพสต์ข้อความหลอกลวง | ภาพลักษณ์องค์กรเสียหาย |
| มิจฉาชีพปลอมตัวเป็นคุณ ทำให้เพื่อนและครอบครัวตกอยู่ในความเสี่ยง | ระบบล่มเป็นระยะเวลายาวนาน |
วิธีป้องกันฟิชชิ่งที่ดีที่สุด
ไม่มีวิธีใดที่สามารถป้องกันฟิชชิ่งได้ 100% องค์กรควรใช้เทคโนโลยีด้านความปลอดภัยหลายรูปแบบ และวางมาตรการป้องกันหลายชั้น เพื่อลดโอกาสและผลกระทบจากการโจมตี
ผู้ใช้เองก็สามารถทำตามวิธีต่างๆ เพื่อป้องกันฟิชชิ่งและลดความเสี่ยงในการตกเป็นเหยื่อได้เช่น:
ตรวจสอบอีเมลเพื่อหาสัญญาณที่น่าสงสัย
เช็กชื่อและที่อยู่อีเมลของผู้ส่ง หากดูแปลกหรือไม่น่าไว้ใจ อย่าเปิด ระวังไฟล์แนบและลิงก์ที่อาจมีไวรัสหรือมัลแวร์ หลีกเลี่ยงการคลิกลิงก์จากอีเมลที่ไม่รู้จัก
หลีกเลี่ยงการให้ข้อมูลส่วนตัว
ห้ามส่งข้อมูลสำคัญ เช่น เลขบัตรประชาชน ข้อมูลธนาคาร หรือรหัสผ่าน ทางอีเมล แม้จะเป็นคนที่คุณไว้ใจก็ตาม หากเว็บไซต์ไม่มี "https" หรือไอคอนรูปกุญแจล็อก อย่ากรอกข้อมูลหรือดาวน์โหลดไฟล์จากเว็บนั้น แม้เว็บจะดูปลอดภัยแต่ระวังไว้ดีกว่า
บล็อกอีเมลขยะ
ใช้ตัวกรองสแปมที่มีอยู่ในระบบอีเมล และพิจารณาใช้บริการกรองอีเมลจากผู้ให้บริการภายนอกเพื่อเพิ่มการควบคุมที่ดียิ่งขึ้น เพื่อลดจำนวนอีเมลขยะ ควรยกเลิกการสมัครรับอีเมลที่ไม่จำเป็น หลีกเลี่ยงการเปิดอีเมลขยะ และเก็บที่อยู่อีเมลของคุณเป็นส่วนตัว โดยเฉพาะบนเว็บไซต์สาธารณะ
ตั้งค่าความปลอดภัยของอีเมล
ตั้งค่าความปลอดภัยด้วย SPF, DKIM และ DMARC เพื่อป้องกันไม่ให้แฮกเกอร์ ปลอมแปลงอีเมลในนามขององค์กรคุณ วิธีนี้ช่วยลดความเสี่ยงจากฟิชชิ่งและการแอบอ้างเป็นตัวคุณเอง
ใช้ระบบป้องกันผ่านคลาวด์
ระบบนี้ทำให้เว็บไซต์ทำงานบนคลาวด์แทนคอมพิวเตอร์ของคุณ ช่วยลดความเสี่ยงจากมัลแวร์และไวรัสที่อาจติดมากับอีเมลหรือเว็บไซต์อันตราย
ใช้เกตเวย์เว็บที่ปลอดภัย
เกตเวย์เว็บที่ปลอดภัย (SWG) ช่วยตรวจสอบข้อมูลและการรับส่งข้อมูลในเครือข่าย ป้องกันภัยคุกคาม บล็อกคำขอที่เป็นอันตราย และป้องกันการดาวน์โหลดไฟล์อันตราย หรือการแชร์ข้อมูลสำคัญโดยไม่ตั้งใจ
ติดตั้งเครื่องมือป้องกันฟิชชิ่ง
ใช้เครื่องมือและเทคโนโลยีป้องกันฟิชชิ่ง เพื่อตรวจจับและบล็อกเว็บไซต์หรืออีเมลปลอม ไฟร์วอลล์เป็นด่านป้องกันสำคัญที่ช่วยป้องกันไม่ให้แฮกเกอร์เข้าถึงระบบของคุณ การใช้ไฟร์วอลล์ทั้งในระดับคอมพิวเตอร์และเครือข่ายช่วยเพิ่มความปลอดภัยและลดความเสี่ยงจากการโจมตี
อบรมความปลอดภัยทางไซเบอร์:
เทคโนโลยีอย่างเดียวอาจไม่เพียงพอ พนักงานต้องมีความรู้เพื่อช่วยป้องกันฟิชชิ่งด้วย การอบรมด้านความปลอดภัยจะช่วยให้พนักงานเข้าใจความเสี่ยงของฟิชชิ่ง เรียนรู้วิธีสังเกตอีเมลปลอม และรู้วิธีแจ้งเตือนเมื่อพบสิ่งผิดปกติ ซึ่งการจำลองสถานการณ์ฟิชชิ่งเป็นอีกวิธีที่ช่วยให้พนักงานฝึกรับมือกับการโจมตีจริง หากมีพนักงานหลงเชื่อในการทดสอบ ควรมีการติดตามผล เพื่ออธิบายความเสี่ยงและแนะนำวิธีป้องกันองค์กรสามารถใช้ผลจากการจำลองนี้ เพื่อปรับปรุงมาตรการรักษาความปลอดภัยและพัฒนาแผนการฝึกอบรมให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ลดความเสี่ยงจากการโจมตีฟิชชิ่งในอนาคต
การป้องกันฟิชชิ่งอย่างมีประสิทธิภาพ ต้องอาศัย ความระมัดระวัง การใช้เครื่องมือความปลอดภัยที่ทันสมัย และการให้ความรู้กับตัวเองและทีมเข้าใจประเภทของฟิชชิ่งและมีมาตรการป้องกันที่ดี ความเสี่ยงจากการถูกโจมตีก็จะลดลงอย่างมาก!